امروزه موسیقــی از حد یک سرگرمی یــا هیجان فراتر رفته ، به طوری که تأثیراتِ شناختی آن به عنوان یک روش در افزایش توان ذهنی، تمرکز، مهارتهای حرکتی و هماهنگی حواس از هر روش دیگری قوی تر و مناسب تر می نماید. به عنوان مثال می توان به هوشیارتر و دقیق تر بودن کودکان آشنا به موسیقی نسبت به محرکهای شنوداری اشاره نمود.
کودکان به کشف دنیای پیرامون خود که سرشار از صدا و موسیقی است، علاقه فراوانی دارند. به نظر میرسد که این محرکهای شنیداری می توانند از طریق ابزارهای بازی، منجر به ارضاء کنجکاوی های کودک شوند. به علاوه کودکان به گونه ای فعال به دنبال کشف و درک محیط موسیقایی خود هستند و به طور طبیعی؛ به صداها، آواز و سازهای موسیقایی در دوره آموزشی تمایل نشان می دهند. بسیاری از مربیان بر این باورند که امروزه موسیقی همراه همیشگی کودکان است، چه آنان که از طریق رادیو، تلویزیون، ضبط صوت و در مکانهای عمومی موسیقی را می شنوند و حتی گروهی از آنان با ابزارهای بازی موسیقایی-در حالیکه آنها را همه جا به همراه دارند- در معرض موسیقی قرار می گیرند. بدین ترتیب تا زمانی که موسیقی با این میزان در دسترس کودکان قرار می گیرد، بهترین کار این است که آنان تحت آموزش قرار بگیرند.
موسیقی کودکان می تواند یکی از عوامل ایجاد نظم برای آنان باشد. اگر نگاهی به عوامل پیشرفت دنیای غرب داشته باشیم اولین نکته چشمگیر آنها انظباط است. آنها از کودکی موسیقی کار می کنند وانجام کار گروهی ایجاد نظم برای آنها می کند. اگر هر کدام از افراد این گروه اجرای ناهماهنگی داشته باشد، دیگران آن را حس می کنند و بنابراین رعایت این هماهنگی باعث پیدایش نظم وآگاهی می شود. موسیقی علاوه بر اینکه مسبب شادی روحی برای کودکان می شود به طور غیر مستقیم این نظم را در درون آنها به وجود می آورد.
امروزه ثابت شده که موسیقـی نقش مهمی در زندگی کودک دارد از مهمترین آنها رشد و تقویت دو سویهُ مغز، رشد و تقویت تکلم و اجتماعی شدن کودک است. وقتی به تاریخ رشد و تکامل بشر توجه می کنیم، مشاهده می شود که موسیقی در تمام لحظات زندگی بشری همواره او را همراهی کرده است. چنانچه ارسطو می گوید: از آنجا که موسیقی در شکل گیری شخصیت تاثیر بسزایی دارد ، لازم است که آن را به کودکان خود بیاموزیم.
موسیقی موجب لذت و شادی کودکان می شود، مهارتهای تشخیص شنوایی را رشد می دهد و از این طریق باعث تقویت تواناییهای جسمی و حرکتی می شود. موسیقی موجب تعادل و رشد هیجانی (عاطفی) کودک می گردد. موسیقی ،کودکان منزوی را ترغیب می کند تا با یکدیگر سهیم باشند و کودکان پرخاشگرهم در برابر آن کمتر مقاومت می کنند، همچنین کودک حرمت به خود را از کلاس موسیقی در می یابد وبه خود باوری می رسد.
مهمترین اهداف موسیقی برای کودکان و نوجوانان:
ـ تقویت حس اعتماد به نفس
ـ شکوفا شدن خلاقیت کودکان و نوجوانان
ـ درک قوی تر از موسیقی توسط کودک و نوجوان
ـ تقویت خوب شنیدن و زبان گفتاری در کودکان و نوجوانان
ـ پایه گذاری اصول اصلی و زیر بنایی علم موسیقی و شناخت توانایی آنها در موسیقی
ـ تقویت حس همکاری در کار گروهی که باعث می شود رفتار آنها در زندگی اجتماعی جهتی مثبت بگیرد
ـ همچنین تاثیر مثبت بر روی کودکانی که دارای لکنت زبان، افسردگی، گوشه گیری،پرخاشگری،عدم اعتماد به نفس،بیش فعالی و حتی دارای درک ضعیف از علم ریاضیات هستند.
ـ هدفمند شدن کودکان و نوجوانان و ایجاد علاقه به موسیقی به طوری که در صد کمی از آنها پس از شروع ساز تخصصی مایل به ترک تحصیل کلاسهای موسیقی هستند.
ـ آشنایی کودکان و نوجوانان با سازهای ملی و جهانی تا با توجه به علاقه و به طور آگاهانه و با نظر مربی اقدام به انتخاب ساز تخصصی کند.
در غرب ، تمرین موسیقــی و هنرهای دیگر را یک وسیله جهت ارتقاء و رشد شخصیت کودکان می بینند و نمی گویند بچـه ها حتماُ باید موسیقی یاد بگیرند و حتماُ باید اجرا کنند. در حالیکه اگر نتوانند،آنها را دلسرد نمی کنند و ذوق شان بدینوسیله نابود نمی شود، بر عکس آنها در مدرسه کنسرت اجرا می کنند (و گاهی حتی اشتباه) هر طور شده اجرا می کنند، تفریح می کنند و با نشاط و سرزنده می شوند. بخش عظیمی از آموزش ، به پدر و مادر ها بستگی دارد. آنها باید به ما اجازه دهند بچه ها را به مسیری هدایت کنیم که خلاقیت آنها بیشتر شود. از بچه ها بخواهند چیزهایی که در کلاس یاد می گیرند را به آنها انتقال دهند. والدینی که درک بیشتری از اهداف آموزش موسیقی دارند متوجه می شوند که بچه ها حس بهتری پیدا کرده اند ، حس به زندگی ، حس به زیبایی، حس به شاد بودن، حس ریتمیک ، حس اینکه خوب بشنوند و حتی اینکه خوب نقاشی بکشند و تمرکز پیدا کنند.
جامعه ما نیازمند ارتقاء درک علمی از موسیقی است تا بر فضای گسترده و فکورانه عالم موسیقی نظر پیدا کند و موسیقی را بیشتر فهمیده و به خوبی در اختیار گیرد. لازمه این ارتقاء بالا بردن سطح علمی و فرهنگی جامعه است و این مسیر نمی شود مگر اینکه این تغیرات بصورت ریشه ای اعمال شود. ریشه ای، به معنی کار بر روی کودکان و نوجوانان است. کودکان و نوجوانانی که آینده سازان جامعه هستند و می توانند سطح علمی و فرهنگی جامعه را طی یک یا نسل تحول بخشند.
کودکان عاشق موسیقی هستند و آن را با تمام وجود احساس می کنند.
در این میان روشهای آموزش موسیقی به کودکان و نوجوانان که آمیخته ای از اصول روان شناسی ، علم موسیقی ، علم آموزش و پرورش و ده ها پارامتر دیگر است نقش بسزایی را ایفا می کند به خاطر کودکانمان به ما اجازه دهید از زمانی که در گهواره هستند ، به آنها موسیقی را آموزش دهیم که در آینده ، ذهنی اصیل ، احساس بالایی از ارزشها و تواناییهایی درخشان داشته باشند.
(دکتر ش.ا.سوزوکی)
